SOWA OPAC : Biblioteka Publiczna w NIepołomicach

40 wyników

Brak okładki

Książka

W koszyku

Chemia żywności : skład, przemiany i właściwości żywności / praca zbiorowa pod red. Zdzisława E. Sikorskiego ; aut. Ewa Babicz-Zielińska [et al.]. - Wyd. 4 uaktual. - Warszawa : Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, cop. 2002. - 578 s. : il. ; 24 cm.

Autor

Babicz-Zielińska Ewa. Sikorski Zdzisław Edmund (1930-).

Temat

Żywność

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Czytelnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 54 - Czyt. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Produkty nowej generacji : wybrane zagadnienia / pod redakcją Aleksandry Badory, Leszka Woźniaka - Warszawa : Difin, 2019. - 235 stron : rysunki ; 23 cm.

Autor

Badory Aleksandra. Woźniak Leszek.

Forma i typ

Książki Poradniki i przewodniki

Temat

Kosmetyki Żywność Napoje energetyzujące Produkty ekologiczne Suplementy diety Tłuszcze Skład chemiczny substancji Konsumenci (ekonomia) Papieros elektroniczny Wyroby tytoniowe Kwasy tłuszczowe wielonienasycone Napoje alkoholowe

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Medycyna i zdrowie Chemia

W książce omówiono zagadnienia związane z nowymi technologiami stosowanymi w różnych grupach produktów: kosmetykach, napojach energetyzujących, używkach, suplementach diety oraz, przede wszystkim, żywności. Pokazano, jak na przestrzeni wieków zmieniła się rola kosmetyków w codziennym życiu ludzi oraz jaki wpływ wywierają one obecnie, jakie są korzystne, jak i negatywne skutki dla zdrowia, wynikające ze stosowania kosmetyków powstałych przy wykorzystaniu nanotechnologii oraz tych wykonanych metodami tradycyjnymi z użyciem naturalnych komponentów. Przedstawiono wpływ stosowania suplementów diety na zdrowie człowieka. Podkreślono szczególnie, że suplementy diety mogą w znaczący sposób pomóc w chorobach cywilizacyjnych XXI wieku. Wiele uwagi poświęcono zagadnieniu żywności i jej bezpieczeństwa. Żywność jest uznawana za bezpieczną tylko wtedy, gdy w następstwie odpowiedniego jej przygotowania i skonsumowania, zgodnie z przeznaczeniem, nie wystąpią żadne negatywne skutki dla zdrowia ludzkiego. [www.empik.com].

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Czytelnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 6 - Czyt. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Zamień chemię na jedzenie / Julita Bartor. - Kraków : Wydawnictwo Znak, 2013. - 266, [2] s. ; 21 cm.

Autor

Bator Julita.

Temat

Odżywianie Żywność

Na okł.: czy wiesz, co jest w ketchupie, jogurcie, batoniku, które kupujesz bez zastanowienia?

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Oddział dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 64 (1 egz.)

Filia w Podłężu

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 64 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Pasteur : rewolucja drobnoustrojowa / [scenariusz i rysunki] Jordi Bayarri ; [kolory] Dani Saijas ; [przekład z języka hiszpańskiego Agata Ostrowska]. - Warszawa : Story House Egmont, © 2022. - 34, [14] stron : ilustracje ; 15x21 cm.

(Klub Świata Komiksu ; album 2359)

(Najwybitniejsi Naukowcy / Jordi Bayarri, Dani Seijas ; 7)

Autor

Bayarri Jordi (1972- ) Seijas Dani Ostrowska Agnieszka (tłumacz)

Forma i typ

Książki Komiksy i książki obrazkowe

Odbiorca

Dzieci 6-8 lat Młodzież 9-13 lat

Przynależność kulturowa

Literatura hiszpańska

Temat

Pasteur, Louis (1822-1895) Szczepionki Naukowcy Francuzi Pasteryzacja Żywność Zdrowie Drobnoustroje

Gatunek

Komiks biograficzny Publikacja bogato ilustrowana

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Mediateka

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. Komiks - Dz (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Czy wiesz, co jesz? : poradnik konsumenta, czyli Na co zwracać uwagę, robiąc codzienne zakupy / Katarzyna Bosacka, Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska. - Poznań : Publicat Wydawnictwo, cop. 2010. - 144 s. : il. ; 17 cm.

Autor

Bosacka Katarzyna. Kozłowska-Wojciechowska Małgorzata.

Temat

Odżywianie Poradniki Żywność

Na okł.: Praktyczne porady: jak kupić to, co zdrowe i świeże, podpowiedzi: jak czytać etykiety, wskazówki: ile i czego powinniśmy zjadać. - Na okł.: Praktyczne porady: jak kupić to, co zdrowe i świeże, podpowiedzi: jak czytać etykiety, wskazówki: ile i czego powinniśmy zjadać. - PB

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Oddział dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 61 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Głód / Martín Caparrós ; przeł. Marta Szafrańska-Brandt - Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2016 - 713 s. ; 25 cm

Autor

Caparrós Martín (1957- )

Temat

Głód Nierówności społeczne Żywność

Gatunek

Reportaż argentyński

Reportaż totalny. Kronika naszych czasów. Jedna z ważniejszych książek non-fiction ostatnich lat. Ponad 795 milionów ludzi na świecie wciąż cierpi głód. Co dziewiąty mieszkaniec Ziemi nie ma co jeść. Niemal połowa dzieci, które kończą życie przed piątymi urodzinami, umiera z powodu niedożywienia – 3 miliony każdego roku. „Większość głodujących to ubodzy mieszkańcy krajów rozwijających się. Wciąż jest na świecie 1,4 miliarda ubogich […]. Miliard czterysta milionów ubogich, czyli ludzi, którzy nie mają niczego z rzeczy uznawanych przez nas za tak codzienne, tak oczywiste – domu, jedzenia, ubrania, światła, wody, perspektyw, nadziei, przyszłości – nie mają teraźniejszości”. Argentyński dziennikarz i pisarz Martín Caparrós zjeździł świat, próbując zrozumieć, dlaczego nawet dzisiaj dla dużej liczby z nas największym wyzwaniem pozostaje znalezienie odrobiny jedzenia. Przemierza Niger, Sudan Południowy, Madagaskar, Bangladesz, Indie, Stany Zjednoczone, Argentynę. Pisze o Chinach i Barcelonie, w której, w momencie kiedy pisarz kończy pracę nad książką, przybywa ludzi szukających resztek jedzenia w śmietnikach. Caparrós w porywający sposób przedstawia historię zmagań człowieka z głodem na przestrzeni wieków i udowadnia, że to właśnie głód był jednym z, a może nawet najważniejszym czynnikiem, kształtującym naszą cywilizację. Filozofia, sztuka, ekonomia, rolnictwo, gospodarka – u ich źródeł zawsze znajdziemy jedno słowo. Głód. Dlaczego zatem współczesny świat nie potrafi rozwiązać problemu głodu? Caparrós, jak na rasowego dziennikarza przystało, unika prostych odpowiedzi. Odwiedza wielkie biurowce, siedziby światowych firm i przeludnione slumsy. Na kilkuset stronach bezlitośnie obnaża mechanizmy pogłębiające problem niedożywienia. Eksplozja demograficzna, nierówności społeczne, spekulacje cenami żywności, masowy wykup gruntów, korupcja, fundusze walutowe, wielkie korporacje – to wszystko tworzy złożony system, w starciu z którym jednostka nie ma żadnych szans. Ogromna część książki to rozmowy: z politykami, działaczami organizacji pozarządowych, pracownikami korporacji, lekarzami i przede wszystkimi tymi, którzy każdego dnia całą swoją energię poświęcają na znalezienie czegoś do zjedzenia. Głód Caparrósa wytrąca z równowagi, zmusza do myślenia, a często nawet do zrewidowania swoich poglądów. To imponujący rozmachem reportaż oddający głos tym, którzy na ogół milczą.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 3 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Oddział dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 33 (1 egz.)

Filia w Zabierzowie Bocheńskim

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 36 (1 egz.)

Filia w Woli Batorskiej

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 82-92 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Czy wiesz, ile jesz? / Romana Chojnacka, Jolanta Przytuła. - Poznań : Publicat Wydawnictwo, 2010. - 124, [4] s. ; 17 cm.

Autor

Chojnacka Romana. Przytuła Jolanta.

Temat

Odżywianie Żywność

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Oddział dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 61 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Księga pytań i odpowiedzi : dla dzieci od 3 lat / [zespół autorski Leslie Feierstone Barna, Teri Crawford Jones ; ilustrowali T. F. Marsh, Ilene Robinette ; tłumaczyła Agata Gałązka]. - Warszawa : Arkady, 1998. - 192, [1] strona : ilustracje kolorowe ; 33 cm.

Autor

Crawford Jones Teri Marsh T.F. Robinette Ilene Gałązka Agata Barna Leslie Feierstone

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Odbiorca

Dzieci

Temat

Przyroda Zwierzęta Żywność Pojazdy elektryczne Ciało ludzkie

Gatunek

Wydawnictwa popularne

Na okładce: Setki pytań dotyczących zwierząt, przyrody, żywności, pojazdów, ciała ludzkiego i życia na co dzień.

Czy twoje dzieci zadają pytania o otaczającym je świecie? Czy interesują się zwierzętami i pojazdami, czy ciekawi je przyroda i własny organizm, czy zwracają uwagę na to, co jedzą i co robią? Jeśli chcesz zaspokoić ich ciekawość, a wyczerpuje się Twoja inwencja, przyjdzie Ci z pomocą "Księga pytań i odpowiedzi". Została ona napisana dla dzieci od 3 lat i starszych. Zawiera proste i zrozumiałe odpowiedzi na pytania, które zadają dzieci. Pięknie ilustrowana potrafi uczyć dzieci w sposób, który może stać się zabawny dla całej rodziny. [nota wydawcy]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Odział dla Dzieci

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. O pop-Dz (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Przetwory domowe / Tadeusz Cymer. - Wyd. 2. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1973. - 377, [3] s. : il. ; 23 cm.

Autor

Cymer Tadeusz.

Temat

Żywność

Brak okładki

Książka

W koszyku

Kompendium wiedzy o żywności, żywieniu i zdrowiu : praca zbiorowa / pod red. Jana Gawęckiego i Teresy Mossor-Pietraszewskiej ; aut. Janusz Czapski [t al.]. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004. - XIX, [1], 450, [1] s. : rys., wykr. ; 21 cm.

Autor

Czapski Janusz (1946-). Mossor-Pietraszewska Teresa. Gawęcki Jan (1944-).

Temat

Odżywianie Żywność

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Czytelnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 61 - Czyt. (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

oceń

Podstawy żywienia człowieka : podręcznik szkolny do nauki zawodów Technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik organizacji usług gastronomicznych, technik hotelarstwa, kelner, kucharz / Dorota Czerwińska [et al.]. - Warszawa : Format-AB, 2004. - 208 s. : il. ; 23 cm.

Autor

Czerwińska Dorota.

Temat

Odżywianie Żywność Podręczniki dla szkół zawodowych

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia w Podłężu

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 64 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Piękni, zdrowi, witalni / John Emsley ; tł. Piotr J. Szwajcer, Anna E. Eichler. - Warszawa : Wydawnictwo CiS, 2006. - 373, [1] s. ; 20 cm.

Autor

Emsley John (1938-). Szwajcer Piotr. Eichler Anna.

Temat

Chemikalia Działanie uboczne leków Kosmetyki Żywność

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia w Woli Batorskiej

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 54 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Innowacje w opakowaniach żywności i napojów : rynki, materiały, technologie / red. nauk. Neil Farmer ; [tł. Maciej Baranowski]. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, cop. 2016. - IX, [1] s., 403, [1] s. : il. ; 24 cm.

Autor

Farmer Neil. Baranowski Maciej (tłumacz).

Temat

Innowacje Opakowania Żywność

Tyt. oryg.: "Trends in packaging of food, beverages and other fast-moving consumer goods (FMCG) : markets, materials and technology" 2013.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Czytelnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 62 - Czyt. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Przy stole z królem : jak ucztowano na królewskim dworze : od Jagielly do Elżbiety II / Wika Filipowicz. - Kraków : Społeczny Instytut Wydawniczy - Znak Horyzont, 2020. - 445, [1] strona : ilustracje ; 21 cm

Autor

Filipowicz Wika.

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Kucharstwo Władcy Żywność

Gatunek

Opracowanie Książka kucharska

Dziedzina i ujęcie

Kulinaria Historia

Jak wyglądała prawdziwa kuchnia staropolska? Czy na obiadach czwartkowych u króla Stasia można się było najeść? I jak - znana z drakońskich diet - Sisi uwiodła Franciszka Józefa swoim apetytem? Poznaj wielką historię od kuchni! Królowa Jadwiga lubiła napić się piwa ze swoimi dwórkami. Jagiełło z kolei nienawidził alkoholu i… jabłek. Musiał natomiast ukrywać swoją miłość do gruszek, które ze względu na kształt uchodziły za przysmak kobiecy. Zwycięzcy spod Grunwaldu nie wypadało się nimi zajadać. Jan III Sobieski często widywany był ze swoim kajecikiem, w którym zapisywał receptury ulubionych dań. Zawdzięczamy mu nie tylko wiktorię wiedeńską, lecz także sprowadzenie do Polski ziemniaków. Obiady najchętniej jadał w gronie rodziny, a śniadania - z ukochaną żoną… w wannie. Na talerzu Elżbiety II wszystkie warzywa musiały być tej samej wielkości, a jeśli miała ochotę na jajka, to tylko te w brązowych skorupkach. Aby uniknąć nieprzystojnych skojarzeń, banana jadła nożem i widelcem. By nie urazić gospodarzy, byłaby w stanie zjeść… szczura. Wika Filipowicz ze swadą opowiada o tym, co gościło na królewskich stołach. Przedstawia kulinarne obyczaje władców. Kuchenne ewolucje i rewolucje. Od królewskiego przepychu do „cienkiego jadania”. Od korzennego zawrotu głowy do wyrafinowanego podkreślania smaku dań. Od średniowiecza po dziś dzień.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Oddział dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 64 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Żywienie człowieka a zdrowie publiczne. 3 / redaktorzy naukowi Jan Gawęcki, Wojciech F. Roszkowski. - Wydanie II - dodruk 1. - Warszawa : PWN, 2023. - XV, [1], 553 strony : ilustracje, wykresy ; 24 cm.

Autor

Gawęcki Jan (1944- ) Roszkowski Wojciech (1939- )

Forma i typ

Książki Publikacje dydaktyczne Publikacje naukowe

Odbiorca

Lekarze Szkoły wyższe

Temat

Bezpieczeństwo żywności Odżywianie Zdrowie publiczne Żywienie chorych Żywność

Gatunek

Podręcznik

Dziedzina i ujęcie

Medycyna i zdrowie

Celem podręcznika, który pierwotnie pojawił się na półkach księgarskich w 2009 roku, a obecnie został zaktualizowany i rozszerzony, jest przedstawienie zagadnień dotyczących relacji żywienia i zdrowia w taki sposób, aby pomóc Czytelnikowi w: identyfikowaniu problemów zdrowia publicznego wynikających z nieprawidłowego żywienia na poziomie: lokalnym, regionalnym, krajowym i międzynarodowym; określaniu przyczyn tych problemów; wyborze metod umożliwiających efektywne ich rozwiązywanie. Książka składa się z 25 rozdziałów zgrupowanych w cztery działy, z których każdy poprzedzony jest krótkim wprowadzeniem. Omawiają one kolejno: miejsce żywienia w ochronie zdrowia społeczeństwa z uwzględnieniem aspektów epidemiologicznych, profilaktycznych i genetycznych; czynniki warunkujące sposób żywienia się społeczeństwa (od ekonomicznych, klimatycznych i kulturowych po społeczne i psychologiczne); sposoby racjonalizacji żywienia ludności (od polityki żywieniowej i upowszechniania wiedzy po niekonwencjonalne sposoby żywienia, żywność prozdrowotną i suplementację diety), kończąc na problematyce ochrony konsumentów żywności przed różnego rodzaju zagrożeniami dziś i w przyszłości.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Czytelnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 6 - Czyt. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

(Kicia Kocia i Nunuś / Anita Głowińska)

Autor

Głowińska Anita. Głowińska Anita. Kicia Kocia i Nunuś

Forma i typ

Książki Proza

Odbiorca

Dzieci 0-5 lat

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Naczynia Rodzeństwo Żywność

Gatunek

Opowiadania i nowele

Nunuś jest mały, dopiero się uczy. Kicia Kocia zabiera Nunusia do kuchni. Razem przygotowują podwieczorek. Nunuś z zapałem pomaga Kici Koci.

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia w Woli Batorskiej

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 82-93 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Wybrane aspekty zarządzania jakością i towaroznawstwa żywności : systemy, metody, narzędzia / Piotr Grudowski, Maria Szpakowska, Elwira Brodnicka, Ewa Marjańska, Zbigniew Celmerowski. - Warszawa : Difin, 2016. - 198 s. : il., tab., wykr. ; 24 cm

Autor

Grudowski Piotr. Szpakowska Maria Brodnicka Elwira Marjańska Ewa Celmerowski Zbigniew

Temat

Zarządzanie jakością Żywność HACCP

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Czytelnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 61-Czyt. (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Czy wiesz co jesz? / Irena Gumowska ; il. Mirosław Pokora. - Warszawa : Wydawnictwa "Alfa", 1985. - 207 s. : il. ; 26 cm.

Autor

Gumowska Irena (1912-1991). Pokora Mirosław (1931-).

Temat

Kucharstwo Odżywianie Żywność

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Oddział dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 64 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Od ananasa do ziemniaka : mały leksykon produktów spożywczych / Irena Gumowska. - Wyd. 2 popr. i uzupełn. - Warszawa : Wydawnictwo Związkowe CRZZ, 1970. - 388, [4] s. : il. ; 20 cm.

Autor

Gumowska Irena (1912-1991).

Temat

Kucharstwo Żywność

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Oddział dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 64 (1 egz.)

Filia w Staniątkach

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 64 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

W gospodarstwie: skąd się biorą mleko, jajka, frytki, popcorn... / Il. Katja Jäger, Anne Ibelings ; Tł. Dagmara Matuszak. - Warszawa : Wydawnictwo Oświatowe Delta W-Z, [2013]. - 45 s. : il. kolor. ; 24 cm.

Autor

Jäger Katja. Ibelings Anne. Matuszak Dagmara.

Temat

Przepisy kulinarne Żywność

Frytki, popcorn i naleśniki - bardzo wiele naszych przysmaków pochodzi z wiejskiego gospodarstwa. Pies podwórzowy Misiek nie bardzo może w to uwierzyć. Misiek chce to zbadać - wybierz się z nim na ekscytującą wędrówkę w poszukiwaniu kulinarnych tropów. * Ciekawe, prawdziwe opowieści o tym, skąd się bierze nasze jedzenie * Przepisy do wypróbowania przez małego czytelnika.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Niepołomice-Odział dla Dzieci

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 63 pop.- Dz (1 egz.)